Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

Cenab-ı Hak, sineği (Haşiye)  onlara musallât kılmıştır ve ibadetleri de o kadar çirkindir ki,   نَسْجُ الْعَنْكَبُوتِ   ile, yani örümceğin ağıyla tabir edilmiştir.

 Üçüncü Mugalâta: Onlar diyorlar ki: “Hakikati izhar etmekte aczi îma eden bu gibi temsilâta ne ihtiyaç vardır?”

 Elcevap: Kur’an’ı inzal etmekten maksat, cumhur-u nâsı irşad etmektir. Cumhur ise avamdır. Avam-ı nâs, çıplak olan hakaiki göremez; ülfet peyda etmedikleri akliyat-ı mahzayı ve mücerredatı fehimleri alamaz. Bunun için, Cenab-ı Hak, lütuf ve ihsanıyla, hakikatleri onların ülfet ettikleri bir libas ile, bir şive ile göstermiştir ki, tevahhuş edip ürkmesinler. Bu bahis, müteşabihat bahsinde geçmiştir.

 Bu ayetin cümleleri arasında irtibata gelelim:

 Evet,   اِنَّ اللّٰهَ لاَ يَسْتَحْيِۤى اَنْ يَضْرِبَ مَثَلاً مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا   cümlesi onların irad ettikleri aşağıdaki müteselsil itirazları reddediyor:

 1. Allah’ın beşer ile konuşmasında ve onlara kahr ve itab etmekte ve onlardan şikâyet etmekte ne hikmet vardır? Halbuki, bu gibi şeylerden anlaşılır ki, âlemde insanın da başka bir tasarrufu, bir tesiri vardır.

 2. İnsanlar arasında cereyan eden konuşmalar gibi temsillerin getirilmesi. Zira, bu, Kur’an’ın beşer kelâmı olduğuna alâmettir.

 3. Kelâmın arkasında, üslupların arasında insanın timsali görünür.

 4. Hakaik, temsilâtla tasvir ediliyor. Bu ise, hakikati izhar etmekten âciz olduğuna delâlet eder.

 5. Getirilen temsiller, âdi temsillerdir. Bu ise, mütekellimin zihni inhisar altında olduğuna emaredir.

 6. Hakir ve kıymetsiz şeylerden temsiller getiriliyor. Bu da mütekellimin zaif olduğuna delildir.

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat