Cevap: Evet, zâhire bakılırsa, insan bir zerre hükmündedir. Fakat, insanın taşıdığı ruha, kafasına taktığı akla, kalbinde beslediği istidatlara nazaran bu âlem-i şehadet dardır, istiab edemez. Ancak o ruhun arzularını ve o aklın fikirlerini ve o istidatların meyillerini tatmin ve temin edecek âlem-i ahirettir. Ve keza, istifade hususunda müzaheme, mümanea ve tecezzi yoktur; bir küllînin cüz’iyatına nisbeti gibidir. Nasıl ki bir küllî, bütün cüz’iyatında mevcud olduğu halde, ne o küllîde tecezzi ve inkısam olur ve ne de cüz’iyatında müzaheme ve müdafaa olur. Küre-i arzdan da binlerce müstefid olsa, ne aralarında bir müzaheme olur ve ne küre-i arzda bir noksaniyet peyda olur. Yalnız, insanın indallah kerameti olduğu için, âlem-i şehadetin yaratılışında, insan ille-i gaiye menzilesinde gösterilmiştir. Ve insanın hatırı için bütün envaa bir umumî ziyafet verilmiştir. Bu ise, bütün âlemin faideleri insana münhasır olup, başkalara hiçbir faidesi yoktur demek değildir.

وَاَنْزَلَ مِنَ السَّمَۤاءِ مَۤاءً فَاَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ

   İnzalin, Cenab-ı Hakka olan isnadından anlaşılıyor ki, yağmurun katreleri başıboş değildir, ancak bir hikmet altında ve bir mizan-ı kasdî ile inerler. Çünkü, o mesafe-i baideden gelmek ile beraber, rüzgar ve hava da müsademelerine yardımcı olduğu halde, katrelerin aralarında müsademe olmuyor. Öyle ise o katreler başıboş olmayıp, gemleri onları temsil eden meleklerin elindedir.

    مِنَ السَّمَۤاءِ  : Sema kelimesinin zikri geçtiğine nazaran, makam zamirin yeri olduğu halde ism-i zâhir ile zikredilmesi, yağmurların sema cirminden değil, sema cihetinden geldiğine işarettir. Çünkü, sebkat eden sema kelimesinden maksat cirm değil, cihettir.

    مَۤاءً  : Semadan gelen karlar, dolular, sular olduğu halde, yalnız suların zikredilmesi, en büyük istifadeyi temin eden su olduğuna işarettir.   مَۤاءً   kelimesinde tenkiri ifade eden tenvin ise yağmur suyunun acib bir su olup, nizamı garip, imtizacat-ı kimyeviyesi size meçhul olduğuna işarettir.