Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

   Ey arkadaş! Bu ayetin cümlelerini birbiriyle nazmeden münasebetler ise:

    يَۤا اَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا   cümlesinde, emir ve hitap, geçen her üç fırkayı teşkil eden mü’min, kâfir ve münafıkların, mazi, hâl ve istikbalde vücuda gelmiş veya gelecek bütün efradını ihtiva eden tabakalara hitaptır. Binaenaleyh,   اُعْبُدُوا   vav’ ının merciinde dahil olan kâmil mü’minlere göre   اُعْبُدُوا   ibadete devam ve sebat etmeye emirdir. Orta derecedeki mü’minlere nazaran, ibadetin artırılmasına emirdir. Kâfirlere göre, ibadetin şartı olan iman ve tevhid ile ibadetin yapılmasına emirdir. Münafıklara nazaran, ihlâsa emirdir. Binaenaleyh,   اُعْبُدُوا   ’nun ifade ettiği ibadet kelimesi, mükellefine göre müşterek-i manevî hükmündedir. 

    رَبَّكُمْ   Yani, “Sizi terbiye eden ve büyüten Odur ve sizin mürebbiniz Odur. Öyle ise siz de Ona ibadet etmekle abd olunuz!”

   Ey arkadaş!  Vaktâ ki Kur’an-ı Kerim, ibadeti emretti. İbadet ise üç şeyden sonra olabilir: Birincisi mabudun mevcut olmasıdır, ikincisi mabudun vahid olmasıdır, üçüncüsü mabudun ibadete istihkakı bulunmasıdır.

   Kur’an-ı Kerim, o üç mukadder suale işaret etmekle beraber; şartlarının delillerini de zikrederken, Mabudun vücuduna dair olan delilleri iki kısma ayırmıştır: Birisi, hariçten alınan delillerdir ki, buna âfakî denilir. İkincisi, insanların nefislerinden alınan bürhanlardır; buna enfüsî tesmiye edilir. Enfüsî olan kısmını da, biri nefsî, diğeri usulî olmak üzere iki kısma taksim etmiştir. Demek, Mabudun vücuduna üç türlü delil vardır: âfakî, nefsî, usulî.

   Evvelâ, en zâhir ve en yakın olan nefsî delile   اَلَّذِى خَلَقَكُمْ   cümlesiyle; usulî delile de   وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ   cümlesiyle işaret etmiştir. Sonra, ibadet insanların hilkat ve yaratılışına ta’lik edilmiştir.

   İbadetin hilkat-i beşere terettübü iki şeyden ileri geliyor: Ya insanlar ilk yaratılışında ibadete istidatlı ve takvaya kabiliyetli olarak yaratılmışlardır 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat