Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

Vaktâ ki, Kur’an-ı Kerim’in tasvirinden malumat aldı; musibetzede olan yolcuların da hallerini ve o musibete karşı ne yaptıklarını anlamak istedi. Kur’an-ı Kerim   يَجْعَلُونَ اَصَابِعَهُمْ فِۤى اٰذَانِهِمْ   demekle, onları kurtaracak bir melce kalmadığına ve necat bulmak hülyasıyla denizde ellerini otlara uzatan boğulanlar gibi, semavî top ve mancınıklardan kurtulmak için kulaklarını tıkamaktan mâada çareleri kalmadığına işaret etmiştir.

   Sual: Makamın iktizası hilâfına   يُدْخِلُونَ   ’nin yerine   يَجْعَلُونَ   ’nin kullanılması neye binaendir?

   Elcevap: Yolcular necatlarını intac edecek hakiki sebepleri arayıp bulmaktan meyus olduktan sonra kulaklarını tıkamak gibi ca’lî ve zannî şeylere müracaat etmek mecburiyetinde kaldıklarına işarettir.

   Sual: Geçen vak’aları zaman-ı hale ihzar için kullanılan muzari sigasıyla   يَجْعَلُونَ   ’nin zikri neye işarettir?

   Elcevap: Hayretleri arttıran şu makamın sâmie verdiği dehşetten dolayı yolcuların hadisesini –velev hayalî olsun– görmek arzusunda bulunan sâmiin arzusunu tatmin için, siga-i muzari ile, geçen o vak’a zaman-ı hâle getirilerek sâmiin hayaline tasvir edilmiştir. Ve keza, muzari sigası ikide bir kesilip tazelenmekle beraber, istimrarı ve devamı iktiza eder. Ve bunun istimrarından bulutun gürültüsünün de devamına îma vardır.

    اَصَابِعَهُمْ   : Kulaklara sokulabilen ancak parmak uçları iken, burada parmak manasına olan   اَصَابِعْ   ’in kullanılması, onların hayret ve dehşetlerinden dolayı son derece şaşkınlıklarına işarettir. 

   فِۤى اٰذَانِهِمْ   : Bu kelâm, ra’dın sadâsından onların uğradıkları öyle bir şiddet-i havfa işarettir ki, eğer ra’d onların kulaklarının penceresinden içeri girecek olursa, derhal ruhları ağızlarının kapısından dışarı kaçacaktır. Ve keza, bu kayıtta çok güzel ve lâtif bir îma vardır ki; vaktâ ki onlar kendilerine edilen nasihatleri ve nida-i hakkı kulaklarını açıp içerisine almadılar; semavat cihetinden kulaklarının cephesi ra’d ve berkin top ve mancınıklarına tutuldu. 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat