Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

   Yolcuların gecesinin korkunç olduğunu göstermek için zikredilen   فِيهِ ظُلُمَاتٌ   ’deki   فِيهِ   ’nin takdimi o musibetli gecenin şiddet-i zulmetinden dehşet alanlarca güya çok gecelerin zulmetleri toplanıp o gecenin zulmetine inzimam etmiş olduklarına işarettir.

   Sual:   فِيهِ   ’deki zamirin   صَيِّبٌ   ’e râci olmasından, yağmurun zarf, zulmetin mazruf olduğu anlaşılır. Halbuki, kaziye makusedir; yağmur zulmetin içindedir?

   Elcevap: Yağmurun kesretinden dehşet alan yolcuların zannıyla, güya şu boşluk yağmur ile dolu bir havuzdur. Ve o zulmetin zerreleri de o yağmurun katreleri arasına dağılmıştır. İşte böyle bir zanna binaen, yağmur zarf, zulmet mazruf olabilir.

    ظُلُمَاتٌ   kelimesinin cem’ sigasıyla zikri ise, bulutların hem karanlıklarından, hem kesafetlerinden, hem karanlık ve kesafet âmm olduğundan, hem yağmurun katrelerinin kesafetlerinden hasıl olan müteaddit zulmetlere işarettir. Tenkiri ve meçhuliyeti ifade eden   ظُلُمَاتٌ   ’deki tenvin, yolcularca hakikatleri meçhul birtakım zulmetler olduğuna işarettir. Demek o tenvin, yolcuların ilmine perde olarak bir zulmeti daha ilave etmiştir. O halde bu tenvin yolcuların gözlerine perde olan zulümata bir tekiddir. 

    وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ   Yani gök gürültüsüyle şimşek, Cenab-ı Hakkın azametine ve kudretine delâlet eden pek aşikâr iki ayettir ki; âlem-i gaybdan bulutların idare ve tedvirlerine müvekkel ve nizam ve intizam kanunlarının mümessilleri ve memurları olan meleklerin yed-i salâhiyetlerine verilmiştir.

   Sonra, müsebbebatın esbabla zâhirde bağlı olduğuna binaen, bulutlar havada münteşir olan buhar-ı mâiden izn-i ilâhî ile teşekkül ederler. Bu bulutların, hikmet-i rabbaniye ile bir kısmı menfi elektriği hamildir, bir kısmı da müsbet elektriği hamildir. Bu kısımlar birbirine yaklaşıp aralarında müsademe hasıl olduğunda, irade-i Hâlik ile berk tevellüd eder. Bulutların bir kısmı hücum, bir kısmı firar ettikleri zaman aralarında havasız kalan 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat