Ve her iki temsilin birbirine münasip olduğuna ve münafıkların hâline uygun bulunduğuna remizdir. Ve aralarında müşabehetin bulunması malum ve müsellem olduğuna îmadır. Ve keza,   اَوْ   kelimesi, huruf-u âtıfadan terakkiyi ifade eden   بَلْ   kelimesinin manasını mutazammındır. Çünkü ikinci temsil birinci temsilden daha şediddir.   كَصَيِّبٍ   ’deki  (  ك  ),  münafıkları yağmura teşbih etmek içindir. Halbuki, birbirine müşabih değildir, aralarında mutabakat yoktur. Öyle ise müşebbehü’n-bih olacak şey mukadderdir. Zikredilmemesi, lâfzın îcaz ve ihtisarı içindir. Lafzındaki îcaz da mananın itnabı, yani uzatılması içindir. Mananın bu uzatılması da, sâmiin vüs’at-ı hayaline havale edilir ki, makama münasip cümleleri tayin etsin. Mesela,   اَوْ كَالَّذِينَ سَافَرُوا فِى صَحْرآءَ خَالِيَةٍ وَلَيْلَةٍ مُظْلِمَةٍ فَاَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ يُصِيبُ   gibi, münafıklara müşebbehü’n-bih olmaya uygun ve uzun bir cümleyi takdir edebilir. Yani, “Münafıklar, hâlî bir sahrada, zulmetli bir gecede sefer ederlerken yağmur musibetine tutulan yolcular gibidir.”

   İhtar: Herkesin bildiği   مَطَرٌ   kelimesine, me’luf olmayan   صَيِّبٌ   kelimesinin tercihen zikredilmesi, o yağmurun katreleri güya birer musibet olup, onların ruh ve canlarına mermi gibi kasten atıldığına işarettir.

   Sonra, yağmurun çıplak olan sema cihetinden yağdığı herkesçe malum olduğu halde   مِنَ السَّمَآءِ   kaydıyla takyid edilmesi, ıtlak içindir. Yani, sema kaydıyla yapılan tahsis, tamim içindir. Evet, semanın kaydından anlaşılır ki, o yağmur bütün semanın ufkunu tutmuş, umumî bir şekilde yağıyor; hiçbir yer o yağmurdan hâlî kalmıyor.