İkinci Bir Temsil

اَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَآءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ اَصَابِعَهُمْ فىِ اٰذَانِهِمْ مِنَ

الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللّٰهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ * يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ اَبْصَارَهُمْ

كُلَّمَآ اَضَآءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَاِذَآ اَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ

وَاَبْصَارِهِمْ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ

  Yahut münafıkların meseli, semadan yağan şiddetli, fırtınalı yağmura tutulan yolcuların meseli gibidir. O yağmurun şiddetini arttıran zulmetler, gürültüler, şimşekler yağmurun içinde vardır. Şimşeklerin çakmasıyla ölmek korkusundan parmaklarını kulaklarına sokarlar. Cenab-ı Hak kudretiyle kâfirleri ihata etmiştir. Kâfirlerden küfürlerinin cezasından kurtulan yoktur. Çakan şiddetli şimşekler hemen hemen gözleri kör edecek şanındandır. Onlar şimşekler çaktığı ve etraf aydınlandığı zaman yürürler. Karanlık çöktüğü vakit dururlar. Eğer Cenab-ı Hak murad etse idi, onların kulaklarının ve gözlerinin nurunu götürürdü. Cenab-ı Hak her şeye kadirdir.

   Bu ayette beyan edilecek üç nokta vardır: Birincisi, bu ayetin mâkabliyle vech-i irtibatı; ikincisi, cümleleri arasındaki cihet-i intizam; üçüncüsü, cümlelerin heyetlerinde, eczalarında, kelimelerindeki nizamdır.

   Evet, bu ayetin cümleleri arasındaki nizam ve irtibat aynen saniye, dakika, saatleri sayan miller arasındaki irtibat gibidir.

   Evvelâ, bu ayeti evvelki ayetlerle rabt eden cihet:

   Kur’an-ı Kerim, münafıkların vaziyetlerini tasvir için itnab ve tatvil ile, yani uzun ibareleri havi misal ve temsilleri tekrar etmiştir. Bu da münafıkların