Veya   قَالُوا  ’ya atfolacaktı; o vakit, Allah’ın onlara olan istihzası halvet zamanıyla mukayyed olacaktı. Halbuki, Allah’ın istihzası daimidir. Veyahut,   وَاِذَا لَقُوا   cümlesine atıf yapılacaktı; bu ise, her iki taraftan, yani matuf ve matufü’n-aleyhten maksadın bir olduğunu istilzam eder. Halbuki, birinci cümle amellerini beyan eder, ikinci cümle cezaları hakkındadır. Demek, mahzursuz, münasip bir matufü’n-aleyh bulunmadığından, müste’nife olarak, yani mâkabliyle bağlı kalmayarak mukadder bir suale cevap kılınmıştır. Evet, münafıkların fenalığı ve kötülüğü öyle bir dereceye baliğ olmuştur ki, hallerine vâkıf olan her ruh, “Acaba böyle fena olanların cezası nedir? Ve cezaları verilmeyecek mi?” diye sormaya mecbur olur. İşte, Kur’an-ı Kerim,   اَللّٰهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ   cümlesiyle şu mukadder suale cevap vermiştir. Demek bu cümlenin isti’nafı atfından daha mühimdir.

   Sonra, makamın iktizası ile onların istihzalarına karşı mü’minlerin mukabelede bulunmaları icab ederken Cenab-ı Hakkın mukabelede bulunması, mü’minlerin teşvikine ve terahhumlarına işaret olduğu gibi; münafıkları da istihza etmekten zecr ve menetmek içindir. Zira, istinadları Allâmü’l-Guyûba olanlar, istihza edilemezler.

   Sonra, Cenab-ı Hakkın tenkil ve tazibini istihza ile tabir etmek, şe’n-i ulûhiyete yakışmadığından, istihzanın lazımı olan tahkir irade edilmiştir.

   Sual: Münafıkların istihzası, devamı ifade eden ism-i fail sigasıyla olduğu halde, Cenab-ı Hakkın mukabil istihzası teceddüdü ifade eden fiil-i muzari sigasıyla yapıldığında hikmet nedir?

   Cevap: Tazib ve tahkirler tebeddül ve teceddüd ettikçe tesirleri çoğalır. Zira bir tarzda devam eden bir elemin tesiri, gittikçe azalır, tazelendikçe tesiri çok olur. Bu manayı ifade eden, ancak fiil-i muzaridir; ism-i fail ise yalnız devamı ifade eder. 

    وَيَمُدُّهُمْ فِى طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ    Yani, “Dalâletin esbabına tevessül etmeleriyle, dalâletin talebinde bulunmuşlardır. Allah da onlara dalâlet vermiştir.”