maddelerin yaprak, çiçek ve meyvelere kemal-i imtiyazla tefrikleri ve mideye giren karışık gıdaların muhtelif ayrılmalarına bak, kemal-i hikmet içinde kemal-i kudreti gör.

   Hem ehemmiyetsizliği, kıymetsizliği iktiza eden gayet derecede mebzuliyet ve nihayet derecede ucuzluk dahi, yeryüzünde masnuatça, sanatça, nihayet derecede kıymettar ve pahalı bir keyfiyette görünüyor. İşte, o hadsiz acaib-i sanat içinde, yeryüzünün rahmanî sofrasında, yalnız, kudretin şekerlemeleri olan dutların nevilerine bak, kemal-i rahmeti kemal-i sanat içinde gör.

   İşte, bütün rû-yi zeminde, gayet kıymettarlıkla beraber hadsiz ucuzluk; ve hadsiz ucuzluk içinde, hadsiz ihtilât ve karışıklıkla beraber hadsiz imtiyaz ve tefrik; ve hadsiz imtiyaz ve tefrik içinde, gayet uzaklıkla beraber son derecede muvafakat ve benzeyiş; ve son derece benzemek içinde, gayet derecede suhulet ve kolaylıkla beraber gayet derecede ihtimamkârane yapılış; ve gayet derecede güzel yapılış içerisinde, sürat-i mutlaka ve çabuklukla beraber gayet derecede mevzun ve mizanlı ve gayet derecede israfsızlık içinde, son derece çokluk ve kesretle beraber son derecede hüsn-ü sanat; ve son derece hüsn-ü sanat içinde, nihayet derecede sehavetle beraber intizam-ı mutlak, elbette gündüz ışığı, ışık güneşi gösterdiği gibi, bir Kadîr-i Zülcelâlin, bir Hakîm-i Zülkemalin, bir Rahîm-i Zülcemalin vücub-u vücuduna ve kemal-i kudretine ve cemal-i rububiyetine ve vahdaniyetine ve ehadiyetine şehadet ederler,   لَهُ الْاَسْمَٓاءُ الْحُسْنٰى   sırrını gösterirler.

   Şimdi, ey biçare cahil, gafil, muannid, muattıl! Bu hakikat-i uzmayı ne ile tefsir edebilirsin? Bu nihayet derecede mucize ve harika keyfiyeti ne ile izah edebilirsin? Bu hadsiz derecede acip şu sanatları neye isnad edebilirsin? Bu yeryüzü derecesinde geniş bu pencereye hangi perde-i gafleti atıp kapatabilirsin? Senin tesadüfün nerede, tabiat dediğin ve güvendiğin