had ve hesaba gelmeyen zerrat içinde beraber gezip  ^(Haşiye)  iş görüyoruz, eğer bütün emsalim o zerreleri de istihdam edip emir tahtına alacak bir hüküm ve iktidar sende varsa; hem kemal-i intizamla cüz olduğum mevcutlara, meselâ kandaki küreyvat-ı hamraya hakikî malik ve mutasarrıf olabilirsen, bana rab olmak dava et, beni Cenâb-ı Hak tan başkasına isnad et. Yoksa sus! Hem bana rab olamadığın gibi, müdahale dahi edemezsin. Çünkü, vezaifimizde ve harekâtımızda o kadar mükemmel bir intizam var ki, nihayetsiz bir hikmet ve muhit bir ilim sahibi olmayan, bize parmak karıştıramaz. Eğer karışsa, karıştıracak. Halbuki, senin gibi camid, âciz ve kör ve iki eli tesadüf ve tabiat gibi iki körün elinde olan bir şahıs, hiçbir cihette parmak uzatamaz.” 

   O müddeî, maddiyyunların dedikleri gibi dedi ki: “Öyle ise sen kendi kendine malik ol. Neden başkasının hesabına çalışmasını söylüyorsun?” Zerre ona cevaben der:  “Eğer güneş gibi bir dimağım ve ziyası gibi ihatalı bir ilmim ve harareti gibi şümullü bir kudretim ve ziyasındaki yedi renk gibi muhit duygularım ve gezdiğim her yere ve işlediğim her mevcuda müteveccih birer yüzüm ve bakar birer gözüm ve geçer birer sözüm bulunsaydı, belki senin gibi ahmaklık edip kendi kendime malik olduğumu dava ederdim. Haydi, def’ol git, sen benden iş bulamazsın!”